Selesele Savaia Lefaga i manuia o ana atinae faasao o i‘a ma figota o le sami

O le tausaga e 1998 na amata faatalanoa ai le faatuina o le atinae o le faasao o i‘a ma figota o le gataifale mo le afioaga o Savaia i Lefaga, ae na faatoa tino mai i le tausaga e 2001. A fua atu i ai o lea ua 13 nei tausaga o le faasao o le gataifale a le afioaga ae ua molimau mai le afioga Tusani Iosefatu Reti, ua matuā faateleina i‘a ma figota ua toe maua i lo latou gataifale.

O loo faafofoa ai foi ma nisi o figota e pei o le faisua lea ua lē toe maua lava le faisua sa iai muamua ona o le faaleagaina o amu i afā tetele ua mavae, ae o le ituaiga o faisua mai le atunuu o Tonga lea ua manuia ai lo latou gataifale ona o le vave ona faateleina ae o le lapopoa. O loo faafofoa ai foi le faisua mai le atunuu o Palau.
Na asia le atinae lenei i le Aso Toonai na tea nei ona o se tasi lea o taumafaiga ua agai i ai usugafono mai atunuu laiti tau atiae o le lalolagi o loo fono nei i Samoa e silasila i ai, ma avea ma faataitaiga lelei mo o latou atunuu laiti.

O le tasi lea o sini autu o le fono ia unaia taumafaiga saogalemu e puipuia ai i‘a ma figota ma le gataifale ina ia faatumauina le maua pea o ona ‘oa faalenatura mo le fofoga taumafa ia lava, ma ia puipuia ai foi ma ola o meaola e pei o i‘a ma figota aemaise o amu ma isi meaola uma o iai.

O le molimau a le afioga Tusani, ua matuā aogā tele le faasao a lo latou nuu ona e le gata ua lapopoa i‘a ma figota ua maua ai, ae ua faapena ona faigofie ona fagotaina ai le gataifale, e lē pei o tausaga ua mavae ina ua mae‘a nisi o mala faalenatura i afā tetele, sa faigata ona toe mau ni i‘a lelei ma figota ona ua faaleagaina amu.

O le lelei foi o le atinae o le faasao a Savaia ona o le saunoaga mai a Tusani, ua selesele ai nisi o nuu tuaoi o lo latou itumalo i le maua ai o faisua lelei, ae ua faatupu ai foi le lagona o ia nuu ma afioaga o le itumalo e fai a latou faasao o le gataifale, ona ua latou vaai ma molimauina le manuia ai o Savaia.

Tasi lenei o afioaga o le atunuu o loo maualuga pea ana taumafaiga i le atinaeina o faatoaga talo ma isi laau totō, ona o le latou talo o loo faatau atu i Niu Sila. O le polokalame o le Talomua a Savaia i tausaga taitasi o loo molimauina ai foi le lelei tele o fua o a latou faatoaga, aemaise o Savaia le isi afioaga o loo mau faailoga lelei o latou faifaatoaga i faaaliga a le Malo o fua tau faatoaga i tausaga uma.

O le molimau a Tusani o le latou Talomua na faaosofia ai se finagalo o le Malo e faia lenei polokalame ma unaia mo isi nuu ma afioaga o le atunuu.
Le afioga Tusani Iosefatu Reti, o se tasi o tamalii o Savaia Lefaga o loo taulamua i le unaia o le faasao o le gataifale a lo latou nuu ina ia faateleina pea i‘a ma figota e maua mo le tausiga o tagata o le nuu ae o ni seleni foi e maua ai e tagata i le lumanai

Se vaaiga i le faasao o i‘a ma figota a le afioaga o Savaia Lefaga