Saolotoga o lotu e faasino i le tagata ae lē o se ekalesia

Ua selau valu sefulu lima (185) tausaga talu ona taunuu le lotu Kerisiano i Samoa ma e lē toe tau faailoa le talafaasolopito o le lotu ina ua taunuu uluai misionare o le lotu LMS (London Missionary Society) mai Peretania.

I le tausaga e 1830 e oo mai i le taimi nei, e ui ina faapea ua mauaa ma olaola i loto o soo se tagata Samoa le lotu, ae o loo matamata tetele pea faaletonu ua toe feagai ma o tatou tagata e mafua mai i le lotu poo le tapuaiga ua mulimuli ma talitonu ma tapuai ai.

O le lipoti a le Komesina o Sulufaiga i mataupu o aiā tatau a tagata i Samoa, ua manino mai ai e toatele nisi ua satia o latou aiā tatau ona o le lotu. E mafua nei faaletonu e pei ona faamatala mai i le lipoti o aiā tatau ona o faaiuga a nuu e faasino i matai ua avea ma Alii ma Faipule.

O faaiuga e taga le lotu ese o se tagata i se isi lotu e ese mai ekalesia tetele ua masani ai le atunuu, ae e tausavali i le nuu ma le nofoaga ua iai lana lotu, ae lē mafai ona avatu lana lotu e faatu i le nuu.

O nisi faaiuga e ave lotu ese poo lotu laiti ua faatutu i fanua o aiga e mamao i uta ma le aai, ae na o ekalesia autu e taga ona faatutū ma faatino i le nofoaga o le nuu ua ta‘ua o aai ma o le toatele o tagata o loo mau ma nonofo ai.

Ua toe faamamafa mai i le lipoti e le Komesina o Sulufaiga le taunuuga o se komisi suesue na faia i nai tausaga ua tuanai e faasino i le saolotoga o lotu i Samoa lea o loo aiaia i le vaega 11 o le Faavae poo le Constitution o le Malo Tutoatasi o Samoa.

O loo faamausali ai o le saolotoga o lotu e faasino i le tagata ma lana filifiliga i le tapuaiga ua tapuai ai, ae e lē o faasino i se saolotoga o se ituaiga o lotu poo se ekalesia. O se vaega o le lipoti e faatatau i le vaega lenei o loo faapea mai ai le lipoti o aiā tatau e faapea:

“O feutagaiga ma ekalesia ma nuu, e tele popolega na lāgā i faatalanoaga e fesootai ma le mataupu o taofiofiga o loo iai i le saolotoga o lotu. O feutagaiga ma ekalesia, sui o le Fono a Ekalesia Soofaatasi i le Atunuu, na faaalia ai le manatu, e sese le faamatalaina i Samoa o le uiga o le saolotoga o lotu; e tatau ona na o le saolotoga e filifili se lotu Kerisiano, ae lē o le aumai o soo se lotu fou i totonu o le atunuu”.

“Na faapea foi ona faamanatu, e tatau ona iloilo loloto lotu fou uma a o lei faatagaina mai i totonu o Samoa, ina ia mautinoa o sea lotu e tapuai i le Atua. E lē gata i lea, o loo iai se atugaluga o le Fono a Ekalesia Soofaatasi i le Atunuu e uiga i le tele o lotu Kersiano eseese ua iai nei”.

“O feutagaiga ma nuu, na tulai mai ai le mataupu e uiga i le saolotoga o filifiliga ma saolotoga mai le faamalosi o lotu. E iai nuu e nao le tasi le lotu i le nuu, poo le faasāina foi o le faavaeina o ni lotu fou; ae o isi nuu, e faataga ona lolotu i isi lotu i fafo atu o le nuu”. “O nei faiga e faatapulaaina ai le saolotoga e filifili ai se lotu e lē toatele tagata e lolotu ai”.

“O se faataitaiga, e saoloto le faatinoga a le falelotu Mosalemi auā o loo fausia i fanua umia saoloto i se nuu e lē o se nuu māvae, ma e lē manaomia se faatagaga a alii ma faipule o le nuu”.

E lē gata i lea, na faaleoina foi popolega o i latou e lolotu i lotu e toaitiiti tagata lotu, i le tulaga o le mafai e o latou tagata lotu ona faaauau la latou lotu ua filifilia pe a faaipoipo i se tasi o se aiga e ese lo latou talitonuga faalelotu”.

“Na manino le tali a le Komisi Suesue na tofia e le Malo e uiga i le faaofi mai o lotu fou, o le saolotoga o lotu i lalo o le Fuaiupu 11 o le Faavae, o le saolotoga lea a le tagata e toatasi, ae lē o se lotu patino, ma e lē tatau ona iai ni pa puipui o lotu fou i Samoa. O le faaitiitia poo le taofiofia o le saolotoga o lotu, e feteenai ma aiātatau a tagata soifua ma e lē se faiga faatemokalasi”.

“E ta‘ua e le Ofisa mo Aiā Tatau a Tagata Soifua le Lipoti a le Komisi Suesue ma ona taunuuga, ma e talitonu le Ofisa, e tatau ona lagolagoina ma faataunuuina”.

Le Malumalu fou o le ekalesia Katoliko i Mulivai i Apia