O afea e tetee ai i gaioiga taufaamata’u?

Palemia le tumau a Samoa, Papalii Niko Lee Hang, ma le auusufono mai Denmark
Palemia le tumau a Samoa, Papalii Niko Lee Hang, ma le auusufono mai Denmark

E le o iai Samoa i totonu o atunuu ole lalolagi ua latou sainia le feagaiga e tetee atu ai i faiga taufaamata’u. Peitai oloo agiga i ana galugea fai, le malosi lea ole lagolago a Samoa ile tetee atu i gaioiga taufaamata’u i tagata.

Ole feiloaiga a sui o malo mai fafo, na ta’ita’i mai ele “H.E. Ambassador Carsten Staur, ole Amepasa a Denmark i Malo Aufaatasi i totonu o Sineva, oloo nafa ma le tapenaina o atunuu, e faasagatau atu i gaioiga ma aga taufaamata’u.

Sa feiloai atu ai ma le Palemia lē tumau ole tatou atunuu, Papalii Niko Lee Hang, ole pule ole magatagaluega ole va i fafo ma fefaatauaiga, ole Komesina o Sulufaiga, ole Loia Sili lē tumau, ma sui mai faalapotopotoga tuma’oti i Samoa, ma isi.

Na laualuga ile latou faatalanoaga, avanoa ma lu’itau mo Samoa, e mata’itu ai faiga faasauaga, ae o le sao o le faalapotpotoga lea o le UNCAT, poo le fono a malo aufaatasi faasagatau atu i faiga taufaamata’u e faaleleia atili ai soalaupulega faaauau o na faaletonu pe’a tupu mai.  Na talanoa ai le ta’ita’I o lea usugafono mai, O atagia mai Samoa, ose atunuu malosi lana pulega temokarasi, faavae mai luga o tulafono ma latou lagolagoina le faaaoga ai o ana aia tatau faalevaomalo, i ona tiute.

Ole tala ale amepasa o Denmark, e eseese uma lava lu’itau o feagai ma atunuu, ile faiga o tagata faasala, ae ole faaaogā ai ole faiga faavae ale UNCAT, Malo Aufaatasi, e fetaui lava ma Samoa. I talanoaga a malo ole fono ale Pasefika na faia mai ia Samoa ile masina talu ai, na avea ai Samoa ose tasi o atunuu muamua ile lalolagi, e saini ile feagaiga e faasā ai Meatau Faaniukilia.

Na talanoa ai le amepasa mai Denmark, ile tāua ole sao faata’ita’i o Samoa ile tatou itulagi, ae o sona ‘ai mai le feagaiga o talanoaina nei, UNCAT ole aumalaga lea na oo mai i Samoa i lalo ose valaaulia ale tatou malo. Ole asiasiga a ia ta’ita’i ua latou mata’ituina ai ni itu malosi ma lu’itau e tulimataia ile taimi o lenei feagaiga.

Ua iloa ai foi e usufono nei mai fafo, le tapenaga a Samoa, ile faaleleia lea o ana faigamalo, ae o avanoa i faamasinoga tonu. Pei ona iai le tuu eseesega ole matagaluega o Leoleo ma le Falepuipui, ole ofisa ole Komesina o Sulufaiga, ae ole itu ile faiga o galuega, e pei ole lipotia ma le tuliloaina o tiute fai faaleaiātatau o tagata i tulaga faalevaomalo.

Na talanoa le Amepasa o Denmark, talu mai lava le latou fono, ua latou lagona lava le faanaunauga ole malo o Samoa, ma le utiuti ma le leai ose maninoga ole tulafono poo mea fai foi e faamaonia ai lea feagaiga. O isi tagata mai fafo na auai i lea faatalanoaga, e aofia ai, Mr Marc Limon, ole faatonu sili ole Universal Rights Group, ma Ms Rebecca Minty, ua iai lona tomai faapitoa ile puipuia o faiga taufaamata’u.