Mapu atu le agaga o Leota Itulau Ale i aao o le Atua

Le taimi ua tauaao atu e le afioga i le Palemia le tagavai poo le fu‘a o le Malo Tutoatasi o Samoa i le faletua o le Faasisina le afioga Taulapapa Wilma Leota L Ituau Ale
Le taimi ua tauaao atu e le afioga i le Palemia le tagavai poo le fu‘a o le Malo Tutoatasi o Samoa i le faletua o le Faasisina le afioga Taulapapa Wilma Leota L Ituau Ale

O molimau a le toatele sa maua le avanoa e tutulai ai ma molimau i le mafutaga ma le afioga Leota Leuluaialii Ituau Ale a o soifua, e leai ma se isi e lē afea uiga tausaafia o le tamalii aemaise o le mālie. E lē gata o ana saunoaga a o soifua ae o ona uiga foi.

O se tamalii e leai se isi e lē malamalama i ona uiga aemaise ia i latou e silafia lelei le afioga i le Faasisina. O le molimau a le afioga i le Palemia le tofa Auelua Fatialofa Lupesoliai Tuilaepa Sailele Malielegaoi, sa ia toe faatepa ai le mamalu na auai i le sauniga faaiu mo Leota i le Malumalu Katoliko o Solosolo, i nisi o mea tāua na tutupu i le taimi a o avea le Faasisina ma faipule o le Palemene.

O ia o se tasi o sui faavae o le vaega faaupufai o le HRPP, ae ina ua filifilia ni taitai o le vaega faaupufai i le taimi na amata faavae ai, na tusi aao le faafaletui e avea le afioga Vaai Kolone ma taitai ae o Leota i le tofi sui taitai.

E lei talia e le Faasisina le filifiliga a le HRPP ma ia tuua ai le vaega faaupufai ae lagolago i le afioga i le Tama Aiga Tui Atua Tupua Tamasese Efi sa taitaia le Itu agai. O se isi vaega e manatua ai Leota i le taimi o faipule na faaalia ai e le Palemia, o le tausaga e 1980 na filifilia ai o ia e avea ma faipule o Lepa i se palota laititi ina ua tuumalo lē sa tauaveina le tofi o le itumalo i lea vaitaimi.

Faaalia e Tuilaepa o le taimi lea o loo seei Leota i le Nofoa o le Fofoga Fetalai. Na talia e Leota se lafo faatu i le taimi o felafolafoaiga masani a faipule e saunoa ai Tuilaepa i lana saunoaga faataupou muamua e leai se tapulaa o le taimi. E anoano tala o Leota ma o se faailoga lea o se tamalii e tele auaunaga sa lotolotoi ai.

Se tasi o alo o le afioga Leota le susuga Ituau ma se tasi o le aiga ma se tasi o ata tuai o lona tuaa a o talavou le afioga Leota Leuluaialii Ituau Ale
Se tasi o alo o le afioga Leota le susuga Ituau ma se tasi o le aiga ma se tasi o ata tuai o lona tuaa a o talavou le afioga Leota Leuluaialii Ituau Ale

O se tamalii e alofa tele i lona nuu o Solosolo e pei ona molimau le Palemia. O le pine o lea tulaga ona na oo Leota i le Palemia ina ua mae‘a le palota tele o le tausaga nei ia Mati, ma talosaga i se avanoa o Solosolo e faafiafia ai i le Tutoatasi ia Iuni. Na faaalia e Tuilaepa na tali i le Faasisina o loo telē le taimi. Peitai e foi mai lana malaga mai se fono a Malo Aufaatasi i le masina o Aperila ua sola le afioga i le Faasisina. Na faamatala ai foi le Palemia i le mae‘a o le palota na tauva ai Leota, o tagata uma sa tauva e oo atu i lona ofisa e na o foliga o le faanoanoa. Peitai o Leota na o tala o le fiafia e ui na malolo ona na manumalo i palota na ia maua i totonu o lona nuu o Solosolo.

O le saunoaga foi lea a le Faasisina i se ma talanoaga a o lei tuumalo. Fai mai si tamalii o le mea pito tāua lea ia te ia o le palota o le tele o tagata o lona nuu o loo mau pea le latou lagolago ia te ia.

I le soifuaga o Le Faasisina na soifua mai i le aso 7 o Aperila o le 1942, ma e tuumalo ua 74 tausaga o lona soifua. O ona tuaa o Tuamasaga Patolo Ale ma Tuileisu Salamasina Ale ua maliliu uma. O Leota e mai se fanau e toavalu, e toalua tama ma teine e toaono. Ua toalima ia te ia le fanau ua maliliu. E fitu suafa matai sa umia e le Faasisina, o le suafa Leota Leuluaialii i Solosolo, Toomalatai i Laulii, Leatiogie i Toamua, Luamanuvae i Fagalii, Mulipola i Salua Manono, Tufuga i Asau, ma le Namulau‘ulu i Fogapoa.

Sa aoaoina i le aoga tulagalua a Toamua, sosoo ai ma le Kolisi o Samoa. Na faaauau i le aoga maualuga o le Whangarei High School, Iunivesite o Aukilani, Iunivesite a le Pasefika (USP) ma le Iunivesite Aoao a Samoa. Sa ausia e lona olaga aoaoina ni tusipasi ma faailoga o le Master in History and Political Studies, ma le BA in History and Samoan Studies.

Sa galue mo le Palemia muamua o le Malo Tutoatasi le afioga Mataafa Faumuina Mulinuu II, faapea le Palemia na sosoo ai le afioga Tupua Tamasese. Sa galue i le Matagaluega o faamasinoga ma le ofisa o le fono aoao o se faamatala upu ma faaliliu upu.

O tu ia ma aga a le afioaga o Solosolo pe a mae‘a ona falelauasi se tasi o Alii Sili o le nuu. O le usu o le pese o viiviiga o vaifanua o Solosolo ua iai ma ona faalupega ae faatino saasaaga faasamoa. E oo i aiga o le afioga i le Faasisina sa lē mafai ona taofiofi i le faaali ane o le fiafia ma sisiva faatasi ma nisi o le afioaga e pei o faletua i le ata, le susuga Seiuli Vaifou Temese ma le afioga Toomata Nora
O tu ia ma aga a le afioaga o Solosolo pe a mae‘a ona falelauasi se tasi o Alii Sili o le nuu. O le usu o le pese o viiviiga o vaifanua o Solosolo ua iai ma ona faalupega ae faatino saasaaga faasamoa. E oo i aiga o le afioga i le Faasisina sa lē mafai ona taofiofi i le faaali ane o le fiafia ma sisiva faatasi ma nisi o le afioaga e pei o faletua i le ata, le susuga Seiuli Vaifou Temese ma le afioga Toomata Nora

O se galuega sa ia tauaveina foi i le faamasinoga maualuga, le faamasinoga maualalo, ma le faamasinoga o fanua ma suafa. Sa faiaoga i le Iunivesite aoao a Samoa, ma ave foi nisi tiute faafaiaoga i le USP.

Sa uluai avea ma faipule o Anoamaa i Sisifo i le tausaga e 1970 seia oo i le 2001.Sa avea ma Fofoga Fetalai o le Palemene mai le paeaiga o le tausaga e 1970 e oo i le 1972. O se Fofoga Fetalai sa mataina foi lona seei i le nofoa i faaiuga sa ia faia aemaise o le faafoeina o le pulea o taualumaga a le Fono Aoao Faitulafono a le atunuu. O ia o se tasi o faipule o le Itu agai ina ua mae‘a le afā tele muamua o Ofa na palota e lagolagoina le fuafuaga a le faigamalo a le HRPP i lea vaitau e siitia mai le 3 i le 5 tausaga o nofoaiga a faipule o itumalo i le Palemene.

Sa avea ma pule o le fale mataaga o le ekalesia EFKS mo le lua tausaga ae sa galue foi i le ofisa Inisiua o le Malo le Samoa Life Assurance Corporation. Mo le silafia foi e le atunuu faitau nusipepa, o le afioga i le Faasisina sa galue i se vaitaimi i le nusipepa o le Samoa Observer, sa ia saunia ai tusitusiga o tala faasolopito ma nisi o tusitusiga i le gagana Samoa o tu ma aganuu.