Ole soifua finafinau o tamafanau a Samoa ile lalolagi, ua eseese lava matatia ma vaega o ia taumafaiga ma a latou atinae faatino. Ole tele lava o taimi, e unaiina ai lava e matua fanau i tulaga tau ile aoaoina ae maise ole taleni tau i taaloga, aua ua tatou molimauina lava le tele ma le anoanoai o fanau ua faamanuiaina mai ai o latou olaga ma nai o latou aiga i ia taleni.
Ae ua lē o lea le silasila ma le faanaunautaiga sa ile susuga ia Esau Tafea Suluvale lea ua faasuafaina nei ile suafa Taulapapa mai lona aiga ma le afioaga o Solosolo ile Anoamaa.
I lona iu mai ai i lana aoga ile atunuu i Samoa ile Kolisi Faafaatoaga i Avele, na ia malaga mai ai i Niu Sila ma ia galue ai ma amataina ai nai ana pisinisi, ole saunoaga lea ale afioga Taulapapa ina ua maua se feiloaiga ma faatalanoaina.
Fai mai a ia, a’o taumafai nai ana pisinisi i Aukilani, e tasi lava le taaloga sa alu tele iai lona mafaufau, ole taaloga lea ole Karate ile ituaiga ole Taekwondo poo le Martial Arts lea lava na ia faamanuiaina ai ile Fusi Uliuli (BlacK Belt) ile tulaga maualuga ole Dan 9.
Na ia ta’ua foi, e lei mafai ai lava foi e lea faamanuiaga ona faaatoatoaina lona fiafia. O lea na ia toe saili ai foi i nisi o tomai ma sailiili ai loa ile olaga faaleagaga, ma na matuā maotua lava ma loloto lona suesueina ole finagalo ole Atua ma avea ai o ia ma se Faifeau Faauuina. Na ia ta’ua ai foi le oo lava o lana sailiga ile nofoaga ole talitonuga faa-Iutaia mo le tele o tausaga. E ui lava foi la i lea sailiiliga ma faamanuiaga na ia oo iai, ae e foliga mai lava e ese se malosi oloo ia faasinoina ma uunaiina o ia ise isi laasaga.
Pe tusa nei ma le 18 tausaga talu ai, na pau lava le vaega sa ia faia ole faigaluega ma faaputuina le tupe mo se fuafuaga e foliga mai oloo tata’i pea iai lona mafaufau, ae nate lē o iloa poo le ā.
Ise tasi o aso na ia ala a’e ai ma fai atu loa i lona faletua ma si ana fanau a’o laiti lava, o ia ole a agai ile itulagi i matu o Ausetalia ona ose musumusuga ia te ia ile po.
Fai mai a ia, o lona alu e matuā ia lē iloaina lava poo le ā le vaega lea e alu e fai. O lona agai ai la i Matu ma ia tau atu ai loa ise fasi fanua ile vaega i Matu o Townsville ae o Saute mai o Cairns oloo fia faatauina ma ia faapea loa, a ua maua la le tonu ma ole a faatauina loa le fanua lea e 36 eka. Ui i lea e ui lava ua maua le fanua, ae e lei faamalieina ai lava lona loto.
Ose tasi o po a’o moe na pei ose faaaliga na oo mai ia te ia, oloo faapea mai, ‘Ole a e tau atu ile fanua e tu ile mapuepue, o inā ua ou filifilia mo oe. I lea fanua ete ulu atu ai ise faitotoa auro ma o tua atu ole a e vaai ai i uaga e pa’u mai o auro’.
Ole aso na sosoo ai na alu ai loa i lana taavale faatasi ma se tasi o uo ma ia faamatalaina iai lana miti, ma lana upu, ta o e sue poo fea e iai le fanua lea na ou vaai ai i la’u miti. A’o alu lava le la malaga ile alatele, na faafuasei ona la tau atu ile fanua ose faatoaga tele oloo tu mai ai le laupapa, For Sale. Ole a la pasia lava le auala ole fanua, ae fai atu lava lana tala ile uso lea, Uso o lea, ole fanua lea na ou vaai ai i la’u miti, ma afe lava i totonu le la taavale. Na tu faafuasei le taavale ma oso loa i fafo ma ia savali atu ile laupapa ma aveese ma se’i ese mai ma tuu i tua ole la taavale, ma toe faaauau loa le la malaga agai i luga ole mauga oloo tu mai ai le fale ole tagata e ana le faatoaga.
Na faate’ia le toeaina ma le olomatua e ana le faatoaga i lo la tulioso atu i lalo ma uu atu le laupapa oloo tusia ai le For Sale ma ia faapea atu loa iai, Ole fanua lea ua ou faatauina ma ole faailoilo lea ua aveese mai ona ole fanua ua taulia. Ona e tele ma anoanoai faamatalaga ma molimau ola ole faatoaga ma le fanua lenei, ae ole a faapuupuu i lona autu.
Ole fanua lenei ma le faatoaga lenei e 500 eka faatafafā. E 200 eka faatafafā ole faatoaga ole tolo fai suka ma le talo Niue mao’i lea ua lē toe vaaia i o tatou laufanua. E silia ma le 100 eka faatafafā oloo opo ile talo, le ‘ulu e pei ole maopo, ‘ulu uea, maafala ma le puou. Ole isi vaega atoa ole fa’i, le manioka ma le fa’i misiluki. Ole niu ma mea fafaga e pei o meaituaolo, moa ma ‘oti. Ole fanua ile vaega oloo iai le vaomatua (rainforest) e leai se laau o laau e maua i Samoa e lē maua ai, e pei ole mosooi, le matalafi, tinamogi ma isi. E ola lauusiusi ai le ifi ma le tufaso, le vi ma le lopa.
I totonu o Cairns atoa e pau lea ole fanua e siosiomia e vaitafe oloo manuia ai lona laufanua. E pau foi lea ole faatoaga i totonu ole vaega lea o Cairns e maua ai le maa taugata lea e faatauina e tagata mo o latou maota ma togalaau. E ilaila pei se maatāua pe a oloina pe faamamā.
Ose nofoaga ua maitauina gofie e tagata feoai ona o lona tulaga mai luga ole mauga, ona o lona lumafale oloo agiagia ai le fu’a o Samoa e iloagofie atu lava ile alatele ole malo.
O lea faailoilo oloo avea ma afega o tatou tagata tafafao ma asiasi atu i Cairns, ma maua ai le avanoa e latou te maimoaina ai vaega uma ole faatoaga, ae e lē foi fua lava auā e tatau lava ona taliu ma ni meaalofa mai le afioga ia Taulapapa Esau Tafea Suluvale ma lona aiga ini fua ia ole faatoaga e fai ma molimau o la latou asiasiga.
E tele se fuafuaga ua faataatiaina nei e Taulapapa mo lenei fanua tele, ina ia avea ai ose mitamitaga o Samoa ma ona tagata ile afua atu ile tausaga lenei 2018. Ae ole a outou toe faitau pea iai ise isi lipoti ise taimi o i luma.
O lea feiloaiga ma Taulapapa Esau Tafea Suluvale, na faia ile vaitau o aso malolo ua mavae nei. E momoli ai le faafetai tele ile afioga ia Taulapapa Esau Tafea Suluvale o Solosolo ma Moataa, ona ole avanoa ua talatalaina ai lenei atinae ma se matati’a maoa’e ase tamafanau a Samoa o mitamitaga foi ia ole tusitala.
