Manumalo Samoa ma Tonga ia Satani i Hamilton

Tatalo faatasi tama a’o lei amatalia le taaloga
Tatalo faatasi tama a’o lei amatalia le taaloga

E leo toe po se lilo ile faaiuga ole taaloga ale Toa Samoa ma le Mate Ma’a Tonga ile faaiuga ole vaiaso na tea nei, aso 4 o Novema 2017, lea na malolo ai le Toa Samoa ile Mate Ma’a Tonga i ai e 32 ile 18, peitai ole manumalo ia Satani ma ana mailei sa tau segia ai le nofo filemu o Samoa ma Tonga.

Ole faaiuga sili lea sa nofo tatalo iai le toatele. Na liu suavaia uma loto finauvale ma le manatu faapito ole au maimoa i fale matamata ina ua omai faatasi le Toa Samoa ma Mate Ma’a Tonga ma faataliolio ma punonou faauouo ma tatalo faatasi ile Atua ae lei amataina le la taaloga.

O se ata vaaia o tu ma aga faakerisiano, ae o se feau sa momoli mai e tama taaalo mo le tapuaiga a atunuu e lua, ina ia pati taoto le tapuaiga aua e tafafao lava tama ae ole uso.

Ose uluai taimi ile talaaga ole lakapi Liki ile lalolagi i luga ole televise se faatinoga faapea, ua faataua ai le itu faaleagaga. Ole taaloga muamua foi lea ole taamilosaga ua amata ise tatalo.

E iai foi le manatu, sa oo lava iai tei latou na maimoaina le taaloga i luga ole televise lagona ole loto maulalo, ina ua vaaia le tootutuli faatasi o tama ma tatalo faatasi ae lei amataina le taaloga.

Taua e se tasi o sui tapuai ole Toa ile taimi lea ao punonou ma faauouo tama taaalo. “Na lagonga e itu uma e fa ole malae le fiafia ma le loto filemu.” E lei toe iai se fia tama leaga o seisi ole au maimoa ile taimi ao faagasolo le taaloga, ona ua tasi uma loto o tagata maimoa ile gaoioiga ale Toa ma Mate Ma’a, ile amataga ae lei faia le taaloga.

Ole tasi itu ua atili faiaina ai Satani, ole malie ole alii o Tofiga Fepuleai ma ana tala e pei ona sa avea ai o ia ma fofoga (MC) ole polokalame ma faafiafiaga i lea afiafi. E talitonu se tasi o tamalii Samoa na malaga atu i Aukilani le susuga ia Meki Pua “Ua manaia foi le faaoga o aunty Tala nate suia le siosiomaga ole taaloga ise itu malie, e pei ua le naunau ai lava ile malo, ae ole fiafia faaleuso pea vaai atu ua sikoa Tonga pe sikoa foi le Toa.”

Sa maua le avanoa e fesiligia ai e le Samoa Times, le autapuai a Tonga ma Samoa ae lei amataina le taaloga, poo lea se faaiuga sili e latou te moomia mai i lenei taaloga. Na ta’ua e se tasi o tamalii tonga ia Fakavaku Teka “Talosia ae malo Tonga, ae pito i sili ona lelei pea malo le filemu”.

Taua e se tasi o sui tapuai mo le Toa ia Timoteo Feula “A malo le Toa ole mea lena oute fiafia iai, ae afai ae malo Tonga oute taliaina foi, ae ole sini o na mea uma ole fealofani ma le filemu.”

Ole toatele o tamalii Samoa na fesiligia ile latou tapuaiga, poo lea se mea e tasi ile latou silasila ma lagona ao faagasolo le taaloga mai lona amataga?

Ole toatele na o latou faapea mai “Ole alofa ma le fiafia le lagona ua fusia uma ai, e ui a ina vaai atu ua sili ai o Tonga ae ua talia gofie lava ona ole agaga o tama taaalo.”

Taua e Niko Tumua mai Manurewa. “Ua malo uma Samoa ma Tonga i lenei afiafi, lagona le fiafia ile faaiuga ole taaloga, faapea le fiafia uma ole au maimoa, manaia ma lelei mea uma.  E tele le suiga ole Toa mai le la taaloga ma Kiwi ile vaiaso ua tuanai, pau a le mea ole amanaia ole taaloga ma Sikotilani, oloo tele le avanoa e sao ai ile Semi Finals,” ta’ua e Niko Tumua.

Ose taimi muamua lenei ua maluelue ai le faavae ole falematamata ole malae i Waikato Stadium, ile feei ole aumaimoa ona e pei ua sipaka mea uma ona ole maualuga ole tulaga na iai le tapuaiga aemaise le matagofie ole taaloga.

Ua faateia foi nai papalagi ile lanu mumu ma le lanu moana faasoloatoa ole taulaga i Hamilton ae le gata i lea ole feei o pu o taavale, ae lei amataina le taaloga.

E le sili le ta’i ile tapuai

“Ole tele ole malosi ole ‘au ale Mate Ma’a Tonga, sa maua atu i tua ile faamalosiau ale autapuai a Tonga, e le pei ole Toa Samoa e faatusatusa ile va ole 20 ile 30 pasene le aofai o tagata Samoa sa auai ile malae e lagolago a tatou tama fanau”.

Ose tasi itu na faaalia ai le faanoanoa ole tasi o tamalii Samoa ia Tuu Filipo mai Otara, ona o tagata faatupu vevesi. “Maimau pe ana mafai ona iloa e le toatele o tagata Samoa le taua i tama ole Toa ole vaai mai oloo toatele atu nisi oloo lagolagoina i latou i totonu ole malae a’o tau le taua.

Ua lanu mumu uma le malae ile autapuai a Tonga ole ala foi lea ua le lagona ai e le ‘au a Tonga se vaivai. Oloo faaalu le taimi ma le tupe ale tagata Tonga ile mea oloo iai lona loto ma lana lagolago, ae fia malo le Samoa ma fia fusu ae le sau e faamalosiau i tama ile taimi ole taaloga,” ole faaseā lea a lea tamalii ile mau mea sa tau alia’e mai ma tau lē nofo filemu ai Samoa ma Tonga.     Sa tau faapopoleina foi nisi ole aumaimoa ina ua fesiligia ile malaga atu lea i Hamilton e maimoaina le taaloga ona ole mau vevesi na tutupu ile la vaiaso e pei ona faasalalau i luga o televise ma Facebook, fusuaga ale autapuai mai atunuu e lua.

O nisi na fesiligia sa malaga ile taeao ole Aso Toonai mai Aukilani e saili mea e nonofo ai ma faatali ai le taaloga a’o nisi sa faatonu a latou Hotel mo le taitolu aso, ona ole fia maimoa ma faamalosiau i tama taaalo. “Ole viiga ile Atua ia maualuga ona ua saogalemu mea uma i lona alofa,” ta’ua e Filipo mai Otara Aukilani.

Ole tasi itu mataina sa viia ai ei latou o ē na auai ile malae Waikato Stadium i Hamilton lea afiafi ina ua fesiligia ile taaloga atoa.

Taavale lavea ile toe foi i Aukilani

Atonu ua ma Satani ua faia’ina ia Samoa ma Tonga ile lelei ona auliina e tagata Samoa ma Tonga ole maanuminumi sa iai ile la vaiaso, ona faliu ane lea ua sue nisi e le mataala e tua iai lona le fiafia.

Ole toe taliu i Aukilani ole toatele na malaga atu e maimoaina le taaloga, pe tusa ole itula e 11 ile po ole Aso Toonai lava, sa poloka ai le auala ona ua taavalevale ai se taavale ile auala.

O lea taavale oloo pipii ai le fu’a a Tonga faapea le fu’a Samoa, e lei maua mai se faamatalaga i lea falavelave poo afaina se isi pe leai. E pau le lipoti ua faamanino mai le ofisa o leoleo, e to’a 9 tagata Niu Sila na maliliu i faalavelave tau taavale mai le aoauli ole Aso Faraile seia oo mai le taeao ole Aso Sa.