Ua taunuu nei i Samoa le isi alii o le toalua sa tau sailia e le malo o Samoa, faatasi ai ma le matagaluega o Femalagaiga a Niu Sila.
O lē ua toe faafoi atu i le atunuu, sa sueina ma maua e le ofisa o Femalagaiga a Niu Sila, ma ave faamalosi ai loa.
O le isi toatasi o totoe nei, ua mae‘a foi ona toe fesootai ane i le ofisa o le Konesula o Fefaatauaiga a Samoa i Aukilani, ma ofo ane ai lona aiga o le a toe faafoi ane, ma tapena ai lana malaga mo le atunuu.
Ae na ta‘ua e le susuga ia Pao Luteru i se talanoaga ma le Samoa Times i le faaiuga o le vaiaso talu ai, o le alii o loo iai pea i Niu Sila, sa fesootai ane i le vaiaso na tea nei, ma sa faia ai se maliliega ina ia taunuu ane i lona ofisa i le Aso Gafua na tea nei aso 23 lea o le masina nei lava.
Peitai e pogisa lava ma tapuni le ofisa o le Konesula i le Maota Samoa, e lei oo ane, ma e lei toe fesootai ane foi le aiga e tusa ai ma tuugatala sa faia.
Sa toe taumafai le sui o le malo e toe fesootai i ai i lona aiga, ae sa aliali mai e foliga o loo lē mautonu, ma ua toe suia finagalo o le aiga.
O le ala lea sa lē toe faatali ai Luteru i le faifaiaga ma le suisui o manatu ma le lē tausisia o le mea tonu e le aiga, ae sa toe fesootai loa i le matagaluega o Femalagaiga a Niu Sila, e faaauau loa le galuega, mo le ave faamalosia o lea alii i Samoa.
Na faailoa manino lava foi e Pao, ua leva tele o fai le galuega saili mo i laua e toalua, ae sa lē logolelei foi faaupuga ma le tali ane a aiga i Niu Sila nei.
Ae ui lava i le lē manuia o lafoga ma faamatalaga sa feagai ma lona tagata ma le ofisa, peitai sa folo gūgū lava ma onosai ona o le manatu alofa ma le tuu avanoa pea mo i laua.
O le naunautaiga ia faatumauina pea le filemu atoa ai ma le faaleleia pea o suafa ma pemita o taulelea.
O le ala foi lea sa faatauanau ai ina ia toe foi ane, ona fesoasoani lea o le ofisa o le malo o Samoa, ina ia foia le faafitauli i le va ma le matagaluega o Femalagaiga a Niu Sila, mo se auala filemu talafeagai e toe faafoi ai i le atunuu, e aunoa ma se faasalaina i aiaiga masani e pei ona iai.
E ui lava foi ina lei oo ane le alii e pei ona sa tuutala ai i le aso sa ta‘ua, peitai sa toe tuuina foi i ai le isi avanoa, ina ia fesootai ane a o lei mae‘a le vaiaso.
E po lava foi le Aso Faraile latou ia ma faamae‘a galuega o le vaiaso, e lei toe maua ane lava se isi faamatalaga mai le aiga ma le alii sa tālia pea.
Sa toe tulituliloa e le Samoa Times i le afiafi lava lea o le Aso Faraile le susuga ia Paolelei Luteru, poo le ā le isi laasaga ma se isi faiga ua oo i ai lona finagalo.
Ae na ta‘ua e Pao, ua mae‘a ona logo le ofisa o Niu Sila mo le toe faaauauina o le galuega e ave faamalosi pe tipoti ai loa, talu ai e foliga mai e lē utagia lava e le aiga a latou feutagaiga sa faia,
E lē gata i lea, ua fai lava foi si umi o faatali pea le matagaluega o Leipa ma Femalagaiga a Niu Sila, a o taumafai lava e saili se auala filemu e fofo ai le faafitauli.
O le mae‘a ai ona logoina o le ofisa o Niu Sila, mulimuli ane toe fesootai ane le aiga.
Na toe saunoa le susuga i le Konesula o Fefaatauaiga a Samoa, ma ia ta‘ua ai, ua tuuina lava i ai le faitalia i le aiga pe oo ane i le aso e pei ona ta‘ua pe leai foi, a o le tulaga e faanoanoa ai, ona o le taimi lava foi lea ua agai ai le ofisa o Femalagaiga e faatino le galuega.
O lona uiga afai lava e taunuu i ai le ofisa i se taimi o le faaiuga o le vaiaso a o lei oo i le Aso Gafua, o le taimi foi lena e lifi ai ma toe faatietie sa‘o lava i le tipoti lava e tasi lea na toe foi mai Samoa i le momoliina o le isi sui i le vaiaso talu ai.
O le toalua e pei ona ta‘ua, sa tuuina atu muamua foi ia tatou lipoti o le lomiga talu ai, ma tusitusiga i le vaiaso muamua atu.
O le toalua lea sa malaga mai i le polokalame a le malo o Samoa ma Niu Sila, mo galuega faavaitaimi.
Na toe taliu le aumalaga atoa ina ua mae‘a le taimi sa faatulagaina mo galuega, ma o le mutaaga foi lena o pemita sa faatagaina e nonofo ai i Niu Sila, peitai sa faaali le matautia o le isi toalua, e ala i le sosola ma sa lē toe fia foi i Samoa.
Saunoa foi Pao, o tulaga faigata tele ia e lē o manino i ai aiga o i latou e taumafai e fautuaina sese, ma taofiofi ai o latou tagata e malaga mai i le polokalame o galuega faavaitaimi.
E lē gata ina aapa i ai le malosi faapei ona faia nei ia i laua e pei ona ta‘ua, ae o le a faafaigata ai foi ona toe maua ni avanoa e toe filifili ai e le malo o Samoa e malaga mai, aemaiase ai foi le afaina ai o i latou mo soo se taimi lava e toe talosagaina ai ni visa ma pemita e ulufale ai i Niu Sila.
Na saunoa foi le sui o le malo o Samoa e faapea, talosia ia taumamao aiga i Niu Sila, atoa ai foi ma i latou e malaga mai, ona toe mafaufau i ni auala lē manuia faapea e faia mo le lumanai.
O le tulaga ua tupu i taulelea i lenei tausaga, atonu o se fafagu lea ma se aoaoga aogā ina ia foia ai le faafitauli ma aua ne‘i toe tupu mai.
O le naunau lava foi ina ia faatumauina pea faiga lelei ma faiga faapaaga i atunuu e lua, Niu Sila ma Samoa, e mafua ai ona putiputi avanoa faapea e ala i le tausisia o sainiga lima ma maliliega ua mae‘a ona faataatitia mo le manuia o tagata lautele.
