Fesootai Sapo‘e ma Utulaelae i le initaneti

E lē o aso uma e afea ai le falelua ia Sapo‘e ma Utulaelae e ni faalapotopotoga mai i fafo, faatasi ai ma ofisa o le Malo.
O afioaga nei e lua e i le taufaasiusiuga o Falealili. E lē toatele ni aiga e iai ae ua matuā mautu lava vaega o atina‘e tau i a‘oa‘oga. O le malo o Iapani i le va galulue faatasi ai ma le Malo o Samoa, na fausia ai le faleaoga tele mo fanau o nei nuu e lua o le Atu Falealili.
O le fanau e lē atoa le to‘a 100 ae ua faamautu mai e le susuga i le Pule Aoga ia Ti‘a Reupena, o le fanau uma lava lea e tatau ona a‘oa‘oina mai i nuu e lua ma o le Komiti o le faleaoga ua galulue faatasi lava ma le afioaga i le faamalosia o le a‘oa‘oina o fanau a Sapo‘e ma Utulaelae ua faatulafonoina le tatau ona a‘oa‘oina.
O le faleaoga la ua mautu ma ua mautu foi faiaoga ua o latou faatautaia a‘oa‘oga a le fanau, ae o le manaoga na talosaga ai le aoga i le Faalapotopotoga o Atina‘e a Malo Aufaatasi le UNDP, e ala atu i le Matagaluega o Mataupu tau Tina ma Tamaitai, Atina‘e o Nuu ma Aga Fesootai, ina ia mafai ona iai se isi a‘oa‘oga ina ia mafai ai foi e fanau a Falealili latou ona maua le tomai faapitoa i masini televavave faaonaponei.
O le tali mai na faaui mai i le Matagaluega na mafai ai loa ona maua ni masini computers se lima, o se masini lolomi ma ua mafai ona faatautaia ai ma fesootaiga i upega tafailagi i fafo auā le faalautele ai o a‘oa‘oga a fanau aemaise foi o le atina‘e o le tomai o faiaoga auā le faatautaiga o nei ituaiga a‘oa‘oga.
Faaalia e le Sui o le Ofisa o le UNDP na afio atu i Falealili i le amataga aloaia o lenei fesootaiga, o le taumafaiga ina ia mafai e fanau ona atoatoa a‘oa‘oga latou te maua, ma ia mafai e nuu i tua ona maua nei foi fesootaiga o loo mafai ona maua e i latou o loo nonofo ma a‘oa‘oina i nuu tulalata pe i totonu foi o le taulaga.
O se auala foi ua unai ai le atina‘e o a‘oa‘oga ma le atina‘e o soifua lautele o tagata o loo nonofo i afioaga i tua.
O le faleaoga ua faaaogāina o se nofoaga tutotonu o atina‘e o fesootaiga mo lea itu o Falealili.
E mafai ona maua ai le avanoa o tagata asiasi mai i fafo o loo talimalo ai nofoaga o turisi i lea itu o Falealili, e mafai foi ona maua ai le avanoa o soo se tasi o loo nofo i lea itumalo e faaaogā ai ia masini.
O le a iai faamaumauga mo nofoaga e mafai ona nonofo ai tagata tafafao mai. O le a faamauina ai isi atina‘e a le malo o loo faaauau i le atu Falealili ma o le a maua ai le fesootaiga i fafo a soo se tasi e faaaogāina ia masini.
O le taulai muamua lava la o le vaavaai i le mafai e fanau aoga ma faiaoga ona a‘oa‘oina i le tomai e faatautaia ai ia fesootaiga.
O le vaega lenei o le polokalame a Malo Aufaatasi faatasi ai le atina‘e o nuu lea foi na faatautaia i isi itu o Samoa na aafia i mafatiaga o le tsunami.
E tolu isi afioaga ua faatautaia ai nei polokalame ma o le faafetai a le Matagaluega o Tina ma Tamaitai, o le mafai lea ona iai ni fesootaiga faapea o le a faalautele atili mai ai foi polokalame tau atina‘e o nuu o loo faatautaia e lea Matagaluega.
Faaalia e le Alii Pule Aoga le tāua tele o lenei laasaga e lē gata mo le fanau aoga ae faapea foi soo se tasi lava o Falealili e iai le manaoga e fia faatautaia fesootaiga o le initaneti, ua lē toe tau saili mai ai i nofoaga faapea i le taulaga ae o lea ua mafai lava ona faatautaia i totonu lava o nei pitonuu o Falealili.
O le fautuaga na faapea ona unaia e le Matagaluega ina ia umi ona faaaogā nei masini ma ia mafai ona tele ni fanau o Sapo‘e ma Utulaelae e faamanuiaina ai ma maua ai nei tomai faapitoa o fesootaiga televavave.
O se alo faasino i afioaga nei ua mafai ona faaavanoa lona taimi auā le faatinoga o a‘oa‘oga tau computers aemaise o fesootaiga tau initaneti mo faiaoga ma le fanau aoga.
O le tamaitai o Tautalaaso Taule‘alo lea ua fesootai ma le Matagaluega o Tina ma Tamaitai, Atina‘e o Nuu ma Aga Fesootai, e ala i le susuga Nanai Isaia Sovala ina ia mafai ona faatino lenei laasaga tāua o le faaaogāina o lenei nofoaga tutotonu o fesootaiga tau initaneti.
Faaalia e le alii Pule Aoga, o le isi tulaga o le a vaavaai i ai le afioaga o le itu lea o le eletise e faaaogā mo ia masini aemaise o le matauina o le faaaogā tatau o nei masini ma le auaunaga e tatau ona ofo atu ai.
O le vaiaso lava lenei na amata ai a‘oa‘oga ma faataitaiga o nei auaunaga mo tagata aemaise fanau o Sapo‘e ma Utulaelae.
O le talotalo a le taitai o le sauniga na faafetaia lenei fesoasoani tāua mo lea faaitu o Falealili, ia maua ni fanau atamamai o Sapo‘e ma Utulaelae mai i lenei polokalame ae aua ne‘i faaaogā sese foi nei fesootaiga ma faaleaga masini taugata ua avatu i lea itu o le atunuu. Faaalia e le susuga i le faafeagaiga, Ausage Leaupepe, e maeu faamanuiaga ua maua e fanau a Sapo‘e ma Utulaelae, ma o le taumafaiga lenei o le a tele se suiga o le a vaaia ai i le lumanai i le ola a‘oa‘oina o nei fanau.
Ta‘ua foi e Tuioti Sakaria, e lē o tele ni afioaga o loo maua nei faamanuiaga ma e tatau lava ona faaaogā tatau e nei afioaga le avanoa.
O le faafetai a le Ofisa Sili Lagolago a le Matagaluega o Tina ma Tamaitai i atina‘e o nuu, ona o le lagolago mai pea o paaga a le Malo e pei o le UNDP i le faatupega o nei galuega taugata ae aogā tele mo afioaga i tua.
O le tamaitai o Dr Mihoko Kumamoto o le UNDP na molimauina lenei taumafaiga tele.