Fesoasoani aai i Saute Niu Sila ia Ti‘avea

O le afioaga o Ti‘avea aemaise i lona pitonuu a tai, o se tasi o nofoaga aupito faigata ona maua se fesootaiga ma le tele o le atunuu. E laki nei ua iai auala ua mae‘a ona fausia ma faaleleia mo le agai i ai o le atunuu ae o le tu mamao ese mai i le tele o afioaga o le atu Aleipata na manino i le talafaasolopito o Ti‘avea tai, na o le pau lea o le afioaga o Samoa e lei aafia i le flu foi lea na faitau afe tagata Samoa na maliliu ai i le vaitau o le 1800.

Ae faafetai i fesootaiga i lenei vaitaimi ua mafai nei ona faigofie le oo i ai o le toatele. O le tausaga na tea nei na talimalo ai Ti‘avea tai i se aumalaga mai i le Matata Eseese i Otago, se tasi o aai i Saute o Niu Sila.

O tagata na agai mai e iai le tomai faapitoa i fesootaiga televavave ma na api i Ti‘avea tai i le vaitau o le fono tele a malo laiti tauatiae a le lalolagi le SIDS lea na talimalo ai Samoa i le tausaga na tea nei.

O le nonofo ai la o nei tagata i lea afioaga, na vaavaai ai nei tagata i nisi o fesoasoani e mafai ona aumai mo i latou o loo nonofo aemaise le fanau aoga o le nuu.

O computers lava le manaoga tele ma o le vaiaso la na tea nei na toe asia ai e lea aumalaga le afioaga auā le faasoa atu i ai o masini na toe fausia lelei e le matata eseese ma ua avatu nei mo le fale komiti a le afioaga auā le avanoa e aoaoina ai lenei tomai ma faatino ai fesootaiga a le nuu i isi itu o Samoa aemaise fesootaiga i fafo. O masini computers faapea ai masini lolomi (printers) ua faamautu nei ma ua faaola i le fale komiti a tina o le nuu mo le vaaiga. Ua iai foi nisi ua tofia e faia aoga mo le mamalu o Ti‘avea tai i lenei foi ituaiga fesootaiga.

E lē gata i lea o isi masini computers ua ave i le kolisi i Aleipata ma ua mae‘a foi ona fesootai le pulenuu  o Ti‘avea tai ia Tuiavii Poloma Eteuati ma le Matagaluega o Aoga i faiaoga e tauaveina nei mataupu ma e 25 masini computers ua ave ma ua iai le potu faapitoa i le Kolisi auā aoaoga o lenei foi tomai faatekonolosi.

O isi computers ua faatu nei se ofisa i Apia mo le tupulaga o Aleipata atoa ina ia agai i ai mo aoaoga tau computers ma e lē gata i fanau a Aleipata o loo aooga i aoga maualuluga i le talafatai o le taulaga ae ua tatala foi lenei ofisa i Apia mo fanau lava a le itumalo o loo saili galuega ma ua moomia le aoaoina i lenei tomai e fesoasoani ai i le sailga o ni a latou galuega.

Sa iai ma ni laau suisui ma ua ave sa‘o lava foi mo le komiti a tina o Ti‘avea tai. O le fesoasoani lea na sau sa‘o lava i le kalapu a le Roteri i Saute o Dunedin ma le faamoemoe e fesoasoani ai i tina aemaise o le maua ai o le tomai e su‘i ai laei o fanau ma le aiga atoa.

O le fesoasoani lona tolu na tauaao atu i le falemai tele i Motootua ona e lē aogā mo le falemai a Aleipata i Lalomanu ona o meafaigaluega na aumai i Dunedin o meafaigaluega mo fomai tipitipi ma e lē o mafai ona faatino ni taotoga i Lalomanu se‘i vaganā ai le fale tipitipi i le Maota Gasegase o Tupua Tamasese Meaole i Motootua.

O le faafetai a le afioaga ona o le tali mai o nei sui na talimalo ai i le tausaga ua tea ma o se laasaga tele lenei i le tumamao ese o Ti‘avea tai ae o le a faafaigofie ona fesootai ma le lalolagi i fafo atu o Aleipata ona o fesootaiga nei ua mafai ona maua ma le Matata Eseese o Otago i Niu Sila.

O le faafetai a i latou na aumaia lenei meaalofa ona o le faigauo lenei ua faamautu ma lenei afioaga o le Atu Aleipata.