Faatāua e le Malo soifua o tagata

Susuga Ron Hellesoe
Susuga Ron Hellesoe

E faafetaia e le Susuga Ron Hellesoe (WDHB FREE Bowel Screening Test Programme) le malo ma le Minisita o le Soifua Maloloina, Dr Jonathan Coleman, ona o le faatāuaina o le polokalame o le faia o siaki (Bowel Cancer Screening Programme) mo tagata Samoa ma le Pasefika.

Ua faamaonia mai e le Minisita o le Soifua Maloloina Hon Dr Jonathan Coleman ma le malo le faalauaiteleina o le FREE Bowel Cancer Screening Programme mo tagata Samoa, Pasefika ma le atunuu lautele.

O le Aso Tofi na tea atu nei na faasalalauina ai le paketi mo lenei tausaga a le malo ma tuuina ai loa se vaega tupe tele mo le faasafuaina o lenei auaunaga tāua.

Saunoa Dr Coleman o le finagalo o le malo i le lagolagoina o le polokalame o le FREE Bowel Screening Test ona o le tele o tagata ua sefe o latou soifua e lenei polokalame.

Saunoa le Minisita e faapea, o le tausaga fou 2017 o le a amata mai ai i Hutt Valley ma Wairarapa DHB’s, ona faagasolo atu ai lea i isi vaega taitasi o le atunuu atoa le auaunaga. Ta‘ua e Dr Coleman e silia ma le 700,000 tagata o le a maua lea faamanuiaga i totonu o le ta‘i lua tausaga pe a taunuu uma fuafuaga ua sauni atu nei i ai mo le tausaga fou.

Faailoa e Dr Coleman ua ave le faamuamua a le malo i le auaunaga lenei Bowel Screening Test ona e tusa ma le 3,000 tagatānuu Niu Sila e aafia i lenei ma‘i i tausaga uma, ae ona o le lē faia o siaki ma togafiti e mafua ai ona oo atu i se tulaga matautia ma maliliu ai.

Sa faaalia le finagalo o le Susuga ia Ron Hellesoe (WDHB), o se galuega faigata tele talu ona amata mai le auaunaga i le tausaga e 2012 ona o lenei gasegase e pei e fou i le faalogo a o tatou tagata Samoa ma le Pasefika, ae faapea foi la ma le gagana peretania o loo tusia ai ma tau faamalamalamaina ai.

Ae peitai ua iai le talitonuga ua amata ona malamalama le toatele i le faatinoina o lenei siaki tāua tele, ma ua valaau mai le toatele i le numera 0800 924 432 mo ni fesoasoani.

Ta‘ua e Ron Hellesoe o faamaumauga a le Ministry of Health i le faaiuga o Setema 2015, e tusa ma le 7,800 tagata sa faia a latou siaki na maua ua aafia i auga o le gasegase lenei (positive results) na faavavevave atu mo le faia o a latou suesuega faapitoa (Colonoscopy) i le falemai i Waitakere Hospital.

Saunoa Ron o le popolega ona e tusa ma le 316 tagata ua maua i le kanesa lenei i le taimi nei, ma o le toatele o tagata nei latou te lei iloaina ua maua i latou ile kanesa, e lei iai foi ni faailo na latou iloaina pe lagonaina ae lei faia a latou siaki.

E tusa ma le 70% o tagata gasegase na vave maua ile polokalame lenei ma sa faia loa i ai togafitiga faavavevave ma sefeina ai o latou soifua.

Saunoa Ron Hellesoe e tusa ma le 38% o tagata Samoa ma le Pasefika sa fai a latou siaki mai tagata sa valaaulia, ae o lona naunautaiga ia tatau ona faia uma siaki ma test a tagata uma o Samoa ma le Pasefika ma faaaogā lenei avanoa maua fua aemaise e sefe ai le soifua.

Ua valaaulia faapitoa mai le susuga Ron Hellesoe (WDHB) mo le mamalu o Samoa ma le Pasefika o loo alaala ma nonofo i itumalo o Waitemata District Board (WDHB) e aofia ai North Shore, Waitakere ma Rodney District ma ua 50 i le 74 tausaga o le soifua ina ia telefoni vave ile numera 0800 924 432 pe telefoni sa‘o lava Ron Hellesoe i le (09) 4840253 mo le faia o Bowel Cancer Screening Test.

Afai foi e lei maua atu sau tusi valaaulia po ua sui lou tuatusi (address), valaau mai ile numera 0800 924 432 pe Txt le upu “YES” poo le “IOE” ile numera 3022 pe imeli le info@bowelscreeningwaitemata.co.nz mo se fesoasoani ma talanoa i lau lava gagana.

Vaai vave lau fomai faaleaiga pe a e lagonaina ua maua oe i faailo o le (manava tata – diarrhoea), (mamau le laualo – constipation), (filogia le otaota mamao ma le toto – mixture of blood in bowel motion).