Faamalosia le faaaogā o ie Samoa mao‘i i se tulafono

“Sa iai le tulafono i le vaitaimi o pulega faakolone i Samoa”…Palemia

O aso nei a lapoa ma telē se ietoga ua tatou faaigoaina ai, ae o le igoa sa‘o lava ia o le ie Samoa, ona tatou faapea ane lea o se ie matagofie tele ma o le ‘au‘au lea o se faalavelave o loo tapena i ai. Peitai ua lapopoa tele ie ma lē maua ai le tosi ninii e tatau ona iai, ae ua lapopoa le tosi faapei o se fala ninii poo se tuulaufala foi.
O le pogai lea ua lē maua ai ma le mamalu ma le matagofie o lea measina a le atunuu, ona ua soona lalaga faalapoa ma sui le tosi ma ua faapea ai o lona matagofie tonu lea. Ua sefulu nei tausaga o taumafai mai le polokalame a le Malo o le toe lalagaina o le ie Samoa mao‘i, i lona lapoa e tatau ona iai ma le ninii aemaise o le teuga ia maua tonu le teuina o le ie i lona tulaga sa iai mai anamua e pei ona molimauina i nisi o ata tuai o le talafaasolopito o Samoa o loo iai ma ata o lea measina tāua tele a lo tatou atunuu.
Ua faailoa e le taitai o le Malo o le masina fou e faataatia ai se tulafono faatonutonu poo se regulation e faamalosia ai ona faaaogā le ie mao‘i ae lafoai loa ie tetele patuavalu ma patua sefulu. O le tausaga e 1954 i taimi o pulega faakolone a Niu Sila sa fausia ai foi se tulafono e faatonutonu ai le mamalu o le ie Samoa ma ua faaalia e le Palemia e lē fou le toe fafagu mai o lea tulafono auā ua iloa ai sa matuā faatāua tele lenei measina i na aso ua mavae.
O le atoa ai o le sefulu tausaga o le polokalame a le Malo o le toe lalagaina o le measina lenei a Samoa, ua molimauina ai le toatele o tina i fale lalaga a Komiti o nuu ma afioaga ua latou faatāua ma ua toe vaaia le ie memea laufala sae a le atunuu, e vaivai ma iila pe a uma ona faataele ma uu i le fagu suauu manogi.
O le lui o le fuataga a tina o lenei tausaga ua saunoa i ai le alii palemia susuga Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi i le faalelegapepe i le Aso Faraile na tea nei, o tina latou te mafai ona lalaga le ie mao‘i e pei o le ie (silasila i le ata) ua maua le manumalo i le fuataga o lenei tausaga o le a latou maua se tinoitupe e $5,000 poo le sili atu, pe a mafai foi ona latou lalaga ni ie faapea se sefulu i totonu o le tausaga e tasi.
E iai le talitonuga e lē faigofie lea lui auā e lē o se galuega faigofie, ae ua faaalia e se tasi o tina sa auai i le faalelegapepe, o le tāua o le lu‘i ua avatu o le a tinou ai falelalaga e faatino, auā o seleni lava ua tua i ai nei aso.
O tina e toalima mai Savaii ua latou maua le tulaga muamua ma o i latou uma ia o loo i totonu o le polokalame a tina faipisinisi le Samoa Women in Business o le toe lalagaina o le ie ua ta‘ua o le iniini tosi ninii. O se tasi lea o fua aliali o lea taumafaiga a tina faipisinisi ua faamanuiaina ai i latou e toafā mai Puleono i Salafai i ni faailoga tupe tai tasi le afe tala. O i latou ia e aofia ai Auomala Solo o Falelima; Apiseka Afualo o Tufutafoe; Tiva Eteuati ma Talalelei Oreni mai Fagasa; ma Unita Toese Lelepa. O i latou nei i le vaega o le ie sae tosi tasi.
Ae mo le vaega o tina ua maua faailogatupe tai $800 tala i le tosi lua, Kasau Fagamalo o Gataivai; Se‘ula Lafaele, Malienafau Matautua, Evelina Kalolo Poutasi Faafouina ma Vaoliko Pelenatete o Sataua. O le tosi tolu ua manumamo i faailogatupe ta‘i $500 e aofia ai Pepe Taulogo o Gataivai; Sauilepo Autagavaia, Leai I‘o ma Li‘aga Sefo o Fagafau; Moefalasili Ioane o Tufutafoe; Toatasi Lauano, Sivaimao Tali‘uo, Maria Uaita o Patamea; Tineiafi Avefua ma Fa’ilagi o Tapueleele; Itulagi Sosene o Vaiafai; Se‘ula Lafaele ma Sialuga Valasi o Sataua; Soloa Nofosala o Puapua; Vailoa o Faletusi ma Tausi; Fofoa Feterika, Talifa Fiso, June Kolotita Ailuai, Soloiluma Lelilio o i latou uma mai Vavau; Tofiga Manatua ma Malama Loau o Faleula; Malepe Luatua o Saleilua Falealili; ma Eseta Tulifau o Aufaga.
O tina ua manumalo i le gaosiga o le siapo o le isi lea oloa poo measina a Samoa o loo faaolaola i le polokalame a le Malo: Komiti a Tina ma Tamaitai Salailua, Komiti Tina ma Tamaitai Sagone, Komiti Tina ma Tamaitai Vavau, ma le Komiti o Tina ma Tamaitai o Faleapuna.