Ole tele ole ‘oa ma le sosia o galuega tau polokiki e fausia ai atunuu ma malo, oloo ile afioga ile Palemia o Samoa le susuga ia Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi, ua mafai lea ona tuufataasia i totonu ole tusi ua faaigoaina ole Tusi ale Palemia.
O lenei tusi ua faailoa ele Palemia o Samoa oni ana mulumulugaveve, o tuigasea ma tuigaloli, ose mea ota ma se mea tunu faapolokiki, e aogā lea mo i latou e moemiti ile matafaioi ile faapolokiki ina ia militino faatasi ile mea oloo iai le malosi i totonu ole malo.
O nei tusitusiga uma oloo mafai ona ta’ui ma afifi i palakalafa eseese ole tusi lenei mafuaaga o itu ole malo e pei ole HRPP i nei mea o faigapalota sosoo, i totonu ole 34 tausaga talu ona tulai mai ile foe ile faigamalo ole HRPP. Mai ile 50 nofoa i totonu ole Palemene o Samoa, o lea ua suipi le HRPP ile 47 nofoa i totonu ole palemene, ma ile taimi nei ua avea ai Samoa na ole tasi le vaega faaupufai olo iai ile saofaiga. Ole finagalo autasi ole atunuu lea ua mafua ai le suiga ole tolu nofoa oloo umia e i latou oloo tutoatasi.
Ole suiga o faiagamalo ile lalolagi ile taimi lenei ua fai lava si vave ole suiga, ae ole eseese o suiga a isi malo ole lalolagi ma le atunuu o Samoa, ona o Samoa e fai le suiga i luga ole filifiliga saoloto a o tatou tagata lautele ina ia faatumau ai le toafilemu ole tatou faigamalo ile faatautaiga ale vaega faaupufai ale HRPP.
Ile agai atu ile lumanai, ua uma ona faataoto ele faigamalo teuteuga tetele i totonu ole faavae, e le mafai ai ona toe see atu le malo ile vesiga e pei ona tulai mai ile tausaga 1982 lea sa fā ai faigamalo i totonu o Samoa, ma ole taimi muamua lea ua tupu ai se mea faapea i totonu o Samoa. E iai le taofi o nei teuteuga oni teuteuga malolosi tele, ma e tatau ona faatumau pea le toafilemu ole tatou malo ile lumanai.
Oloo toe silasila foi le malo ile faavae oloo iai le lalolagi ile faatāuaina ole aiātatau ale tagata e toatasi ae le amanaiaina aiātatau a tagata e toatele. Oloo taumafai ina ia toe iai se suiga o lea faavae i totonu ole malo o Samoa ina ia mafai ona iai le aiā poo le leo o tagata lautele poo matai i totonu oni mea e tutupu aemaise lava o faamasinoga, ma e iai le talitonuga e le o toe mamao ona iai lea o lea suiga. Ole maumaututu oloo tau mulimuli mai ile tusi lenei ole atinae soifua manuia o tatou tagatanuu, e faavae ma faalagolago ile malosi, ma ia tutumau Samoa i ana lava pulega lelei e ala i ana vaega faaupufai ia latou fuafuaga alualu mamao ma le manino e malamalama gofie ai le lautele, ma faigofie ai foi ona fai se latou faiga filifiliga mo se malo e tulai ile foe.
Ua tupu tele a’e le faitau aofai o fanau aoaoina, e avea oni taitai ile lumanai, latou te solisoli muliaao ia i latou oloo muamua, ina sosoo ai pea le fau ma le fau ina ia le motusia ai pea le folauga ile manuia o Samoa ile lumanai.
Faailoa ele afioga ile Palemia ole tusi lenei oloo lomia ile gagana peretania, ona e lelei tele mo fanau aoga e ala i faamaumauga mo a latou suesuega, ae oloo iai le faasamoa oloo mulimuli mai ile tausaga fou. Ole gagana foi oloo faaaogāina e tusia ai le tusi ole gagana a faifeau, gagana tuusa’o, ae le ole gagana talanoa. Ma o lana faafetai foi lea ile Iunivesete i Vitoria ile faatinoina o nei galuega uma i luga ole masaniga ma le susuga ia Peter Swain.
Lagona fiafia ole afioga ile Palemia i lenei faatofalaiga na ia toe ta’ua ai le upu oloo tusia i totonu ole tusi na tusi ele susuga ia Peter Swain e faapea, “E le ole iloa e tāua, ae ole tagata ete iloa e tāua,” lea ua mafua ai ona ia tapenaina lenei tusi mo le silafia e tagata lautele ma faasalalauina foi, ma o ia oloo ia iloa vaega e tatau ona tuuina iai le tusi mo le faatauina.
Ole matagofie ole faamoemoe ile tatalaina ole tusi ale afioga ile Palemia o Samoa ile po ole Aso Tofi 10 o Aokuso ile maota o Samoa i Magele, ona sa mafai ona auai mai ai le toatele o susuga i faafeagaiga ma o latou faletua, o tuistala, o tamafanau a Samoa oloo pulea nisi o latou kamupani i totonu o Niu Sila nei, ae faapea foi i nisi o tamalii ma faletua oloo iai tofi maualuluga ile malo o Niu Sila.
Ua militino faatasi ma patipatia le faatofalaiaga na alo iai le palemia o Samoa e ala i lana tusi ua lomia. Ole afioga ile Konesula o Samoa ia Faolotoi Reupena Pogi na fai ma fofoga ole afiafi e faasoasoaina le polokalame ole po. Sa faapea foi ona saunoga le afioga ile faipule o Magele ia Aupito Su’a William Sio i lona agaga fiafia ma le faafetai ile Palemia ile tusi ua lomia ua mafai ai ona tatala mai le ato ponapona e silafia ai e tagata lautele le ‘oa oloo ia te ia e faatino ai galueaga ale malo o Samoa. Ole saunoaga ale susuga ia Peter Swain na ia tuufaatasia lenei tusi, ae taualuga ai ile saunoaga ale Palemia o Samoa e tusa ai ma lona faamoemoe o lea ua a’e malo faiva ole tautai. E toatele le mamalu ole atunuu sa faatauina latou tusi i lea po, ma saini ai loa le afioga ile Palemia o Samoa aemaise ole susuga ia Peter Swain sa gafa ma lenei galuega tele.
