“E felelei manu ae maau i o latou ofaga”

Aoga a le Sir Edmund Hillary Collegiate i Otara i le latou faafiafiaga mo le vaiaso o le Gagana Samoa
Aoga a le Sir Edmund Hillary Collegiate i Otara i le latou faafiafiaga mo le vaiaso o le Gagana Samoa

O le faatāuaina ai o le vaiaso o le Gagana Samoa i Aotearoa, ua avea lea ma avanoa ua malosi ai aiga ma aoga aemaise o faalapotopotoga o loo iai fanau ma tagata Samoa e faatāua le tautala ma le aoaoina o le gagana ma galuega faasamoa.

O le vaiaso na tea nei na pauu faatasi ai le vaiaso o le Gagana Samoa ma le faamanatuina o le Tutoatasi o le tatou malo o Samoa. O le autu sa tatai i ai manatu ma lagona o le vaiaso, “E felelei manu ae maau i o latou ofaga.” O le tele o aoga faataitai, aoga tulagalua ma aoga maualuluga sa fai o latou sao i lenei faamoemoe, sa autu uma a latou tapenaga i le ulutala e pei ona faatāuaina.

O nisi o aoga laiti e pei o le Sunrise Homebased Ghildcare Service sa maitauina ai le galulue faatasi o faiaoga Samoa faapea faiaoga papalagi, Initia faatasi ai ma mātua i le lagolagoina o le vaiaso o le Gagana Samoa, o siva Samoa sa faatinoina e le fanau laiti, o laei Samoa faatasi ai ma taumafa Samoa, sa avea lea ma faamanatu i le faatāuaina o le vaiaso o le Gagana Samoa, aemaise ai o le saunoaga a le afioga i le faipule ia Su‘a William Sio i le tāua o le a‘oa‘o o le tama a o laitiiti i tu ma aga a Samoa auā a oo ina matua e lē galo lona faasinomaga ma lona tupuaga.

Matua, faiaoga ma fanau Samoa a le Mangere East i le vaiaso o le Gagana Samoa
Matua, faiaoga ma fanau Samoa a le Mangere East i le vaiaso o le Gagana Samoa

O le aoga tulagalua a Mangere East na iloga tapenaga a mātua ma faiaoga e a‘oa‘o ma faasino le faiga o kuka ma le faalifu i fanau, auā sa tapena lelei atu vaega uma e faatino ai le gaseseina o taumafa i le aoga, aemaise ai o le faamatalaina o le olaga sa iai mātua i Samoa i le kukaina o taumafa.

Sa faasolo i faafiafiaga faasamoa i siva, ma le sasa lea sa faaautu i le gaosiga o le pepe, ae taualuga i le taumafataga sa latou gaseseina. O le saunoaga a mātua sa fai ai le fofoga o Toleafoa Tuimauga ma sui o mātua e faamalosia mātua ma fanau ia tautala ma faatāua le Gagana Samoa, auā o lau gagana o lau measina.

O le nofoaga o loo iai tagata matutua le Park Haven Rest Home Hospital i Magele, o se vaaiga fiafia i le matutua o le soifua o tina ma tamā ae ua laei mamā ia latou puletasi ma a latou faasolo aulelei.

Sa fai a latou pesepesega i pese Samoa ma ta kitara ma ukulele e faailoa ai lo latou faatāuaina o le Gagana Samoa aemaise ai o tu ma aga a Samoa. E silia i le ta‘i 80 tausaga o isi mātua sa auai, ma ua vaaia ai foliga o le fiafia e toe talanoa ma fai ai pesega. Ma o le molimau foi lea ma le feau tāua sa momoli ma faailoa atu ai i tagata o atunuu eseese o loo i totonu o lea nofoaga, o le faatāuaina tele e tagata Samoa o lana gagana ma lana aganuu.

O le aoga a Sir Edmund Hillary Collegiate i Otara e tolu vaega sa vaevaeina iai le latou tapenaga o le vaiaso o le Gagana Samoa. O faafiafiaga a le fanau laiti, vaega feololo poo le intermediate, ae taualuga i vasega matutua le vasega 10 ma le 13. Sa auga lava e tasi e polokalame o le aso ae sili ai le mataina o le haka a le Manu Samoa lea sa toe fafagu mai e fanau laiti.

O le aoga tulagalua a Wiri, o se tasi lea vaaiga sili ona tāua i le vaiaso o le Gagana Samoa, o le aai o fanau ae faasino e mātua ma faiaoga le faiga o le tautua a le tagata Samoa, e fai le meaai ona faanofo lelei lea i lalo ma ‘ai, ae sili ai le faamalosi ona tautala i le gagana Samoa ma faaaogā lelei upu Samoa i lona taimi sa‘o e faaaogā ai e pei o le faamolemole ma le faafetai pe a uma ona ‘ai.

Aitema a fanau aoga Wiri Primary School i le faatauaina o le Gagana Samoa
Aitema a fanau aoga Wiri Primary School i le faatauaina o le Gagana Samoa

O le Aso Lulu lea sa sisi ai le Fu‘a o Samoa e faailoa ai le lagolago i le Tutoatasi o le atunuu faatasi ai ma le faatinoina o le ‘ava o le feiloaiga. O foliga o le fiafia sa taualuga ai le vaiaso o le Gagana Samoa i totonu o Wiri Primary School auā ua militino faatasi mātua ma fanau Samoa faapea fanau ma faiaoga mai isi atunuu o loo aooga ma galulue i totonu o le aoga tulagalua i Wiri.

Sa faapea foi ona mataina siva ma faafiafiaga a le fanau e faatāua ai pea le autu ma le faamoemoe o le vaiaso o le Gagana Samoa. O nei sauniuniga uma a aoga ma faaapotopotoga sa autu ma lava i le ulutala o le vaiaso, “E Felelei Manu ae Maau i o latou Ofaga.”