Ole taunuu mai ai ole aulakapi malosi a Lotosoa i laufanua o Aukilani, ose suiga tele lea mo tama taaalo a lenei afioaga oloo taaalo ile Iuni lakapi a Tuamasaga i Upolu. O nisi o tama ole latou taimi muamua lea ua malaga mai ai, ae ua fetaui le taunuu mai oloo vevela le tau malulu i Niu Sila.
Ole mea e pito sili ona tāua e tau lē faamasania tino o tama farmer ile tau ale atunuu pe a faatusatusa atu ile latou taaloga male ‘au a Iva lea sa latou faatoilaloina ile latou uluai taaloga ile Aso Toonai ua mavae, lea e mae‘a le taimi o 29 Lotosoa ile 13 a Iva, ma ose tala fiafia foi lea mo i latou ile auai mai ai ile Aukilani Samoa aemaise ole tapuaiga ale afioaga o Lotosoa i Aukilani.
Ole aulakapi lenei a Lotosoa, na gata le latou malaga mai i Niu Sila ile tausaga e 1979 ae o lea faatoa toe maua se laolao e toe sau ai se malaga ale aulakapi ile 2016, ina ua tulai mai le susuga ia Pagisa Marota Patea e avea ma faiaoga. E valu tausaga o latou umia le siamupini male talita ole taamilosaga ale Iuni lakapi a Tuamasaga, ae o lenei tausaga ua see mai ai ile tulaga lua ona ua toatele nisi o alo ma fanau o lea alalafaga ua malaga mai i atunuu i fafo ma ua see ai nei le siamupini ile ‘au a Salepoua‘e. E ui ile see ese ole siamupini ma Lotosoa ile taamilosaga a Tuamasaga, ae lei faavaivai ai le susuga ile faiaoga ia Pagisa Marota Patea faapea le pulega ole ‘au, ile tapenaina ole malaga ale aulakapi e malaga mai ai i Aukilani e faatatau mai ile taimi e amata ai le taamilosaga ale Aukilani Samoa.
O lea ua fetaui lelei fuafuaga e pei ona faataoto ele faiaoga ia Pasina Marota male komiti faafoe ale Iuni lakapi ale Aukilani Samoa, auā ose tasi lea fesoasoani malosi ile tapenaga ole malaga faapea le apalaiina o visa o tama taaalo, o tusi na tuuina atu ele peresetene ole Iuni lakapi ole Aukilani Samoa e valaaulia ai le aulakapi a Lotosoa e malaga mai mole tatalaina ole Aukilani Samoa i lenei tausaga. E fā masina sa tapena ai lenei malaga ae toaluasefulu le aumalaga, ma o nei tagata uma sa tagi lava i lima e o latou aiga i Samoa le sailiga o pasese.
E tolu vaiaso oloo malaga mai ai, ma o lea ua mae‘a lana taaloga muamua ma Iva. Ole Aso Lulu ole vaiaso fou ole a fetoai ai male aulakapi a Saleimoa i Aukilani, ona lasi lea o latou taaloga ia Auckland Red ile isi Aso Lulu ma toe taliu ai i Samoa ile aso 16 o Setema.
Ole aumalaga oloo alu lava le tagata i lona aiga e nofo ai ae faatoa feiloai ile taimi lea ua faatulagaina mo toleniga ale ‘au, ma e lē o faatamala ai foi le sii ole fala siigata ile afioaga o Lotosoa, auā le afio o Alo Sina faapea le Maoputasi tainane le fetalaiga ia Luatua ma lona Gautaaala male mamalu ile Faletolu, e lagolago taaloga ale aulakapi malosi a Lotosoa mai Saleimoa. Ole faamoemoe maualuga ile susuga ile faiaoga ile auai ile Iuni ale Aukilani Samoa, ia silasila tamaiti ile saoasaoa ole lakapi ua iai Niu Sila ma ia maua ai so latou lumanai manuia, ma faaaogā tatau ai le taleni ole lakapi.
