“Afai oute le manatua oe Ierusalema, ia pipii a’e lo’u laulaufaiva i lo’u gutu”

Ole taimi ua malele le Tui Atua Tupua Tamasese Efi a’o faafofoga le atunuu
Ole taimi ua malele le Tui Atua Tupua Tamasese Efi a’o faafofoga le atunuu

O lagona ootia alofa ao malele le afioga ile Tui Atua Tupua Tamasese Efi e faamavae mai le tofi Ao ole Malo ile Aso Lulu ua mavae a’o faafofoga le tapuaiga a Samoa aoao. Ole ootia oni lagona ona sa iai le manatu ole toatele ole a toe filifilia le Tamaaiga e faaauau ona ia tauaveina le tofiga. Peitai e pei ona faaiuina le filifiliga ale vaega faaupufai ole HRPP oloo pulea le Malo, ua lē toe filifilia le Tui Atua ae ua pale mai le afioga ile Tui Aana Tuimalealiifano Vaaleto’a Sualauvi II. E 15 palota na maua ele Tui Atua ae 23 na manumalo ai le Tui Aana.

Na faaalia ele afioga ile Palemia susuga Tuilaepa Lupesoliai Sailele Malielegaoi ile feiloaiga masani ma tusitala ile mae’a ole filifiliga, atonu ose isi lea o lagona ua tupu a’e ina ua mae’a le filifiliga ose Ao ole Malo, ole aiaia loa ose vaega ole Tulafono Faavae a mae’a le lima tausaga muamua ole Ao ole Malo ae toe filifili mo le isi lima tausaga, ua tatau ai loa ona faatulaga le taimi ole nofoaiga ina ia ma’ea loa le lua nofoaiga ona muta ai lea.

Na ta’ua ele Palemia ose tulaga a oo iai ona silafia lea e lē ole a filifilia ole Ao ole Malo, a mae’a lana nofoaiga lona lua ona faamuta ai lea o lona taimi ile tofi ma ose tulaga lelei e iloa ai ele tagata e maua loa lana lua nofoaiga ua taualuga ai foi ma lona filifilia.

Na saunoa foi le alii palemia ile feiloaiga ma tusitala ile Aso Tofi ua mavae ma ia faamanino sona finagalo ise mau oloo faalogoina i iuleo o tagata ua ta’ua ai ole Palemia lava le ki ma le tatala o mea uma. Ole Palemia foi e faia toatasi tonu ma ole mea lava e saunoa iai le Palemia ole mea foi lena e fai.

Na faaalia e Tuilaepa e sese lea tulaga ua ia maua i manatu o nisi auā o ia e fai mea faalogo i lana pati faaupufai. O soo se taitai e nate faia se tulaga ole pule toatasi e liliu mai i tua ua leai nisi o totoe. Ole finagalo ole Palemia e faasino ile filifiliga ole Ao ole Malo.

Ile malelega ale Tui Atua e leai se vaipanoa e lei pa’i iai lana faafetai mai lava ile Malo e oo i ona aiga faapea uo ma aumea mamae aemaise ole aufaigaluega ale Atua i soo se ekalesia faapea le aufaigaluega ale Malo sa vavalalata le latou mafutaga i lona tofiga.

Malelega Faamavae ale Tui Atua Tupua Tamasese Efi

Afai ou te lē manatua oe, ia pipii a’e lo’u laulaufaiva i lo’u gutu – If I forget you o Jerusalem, let my tongue stick to the roof of my mouth…….

Faafetai faapitoa ile alii Palemia, le Kapeneta ma le Palemene, ile avanoa na tuuina mai e fai ai se ma auaunaga ile Malo ma le atunuu.  E lē mafaitaulia le a’oga, le faamanuiaga na o ma maua mai ile tauaveina ole tofi ole Ao ole Malo.  Ma, ole ā foi se malosi i aso o totoe ole ma olaga, ole a taumafai lava e faaaogā e agai ai le tou faaaeae ma le faaaloalo.

Samoa e, afai e iai se aleu ma se masei, pei ole muagagana, e leai se faiva e asa ma le maumau.  Auā o ma’ua lava o ni tagata e vaivai ma lē atoatoa.  Ole ā foi se mea ua lape i la tou silasila, e faamālūlū atu, ona ua pau ole mea e gata mai ai lo ma malosi ma lo ma mafai. A o manava o Maile ia fuli mai le mauga ina ia faamaonia ai e faasilisili Ierusalema i ō ma mafaufau.

Afai e iai se manuia ma se lelei ile ma taulaga, e fiafia e alaga ile alaga a Kerisiano “Ia viia le Atua!”  Ia faamanuia le Atua i ē na aumaia le avanoa iā i ma’ua, ole Malo ma le Palemene.  Ia faamanuia le Atua i tagtata uma o Samoa, aemaise i latou sa faasoa mai le tofa ma le faautaga, e le gata i mafaufauga lelei ae ole latou alofa tulai.

Ole matua ole tautalaga, Afai ou te lē manatua oe Ierusalema, ia pipii a’e lo’u laulaufaiva i lo’u gutu (Salamo 137:5-6). Samoa e, o lau tu ma lau aga, o lau mau tuufaasolo, o lou tofi ma lou faasinomaga, o lo tatou Ierusalema lea.  Oloo i aao ole Atua le tatou fanoga ma le tatou tatalo faanaunau, ia faaauau e tatou fanau ma ā latou fanau, ia le anava ma le ‘iliāi’a le tofi ma le faasinomaga.

A o foufou la’u malaga i Roma, na ou talosaga ile Vatikano ina ia maua se avanoa ma te feiloai ai ma Pope Penitio ua faamālōlō ile vaitau lea. Tainane ua faamālōlō, ae sa ou pulunaunau ma te feiloai, ona o lana faamavaega ose molimau ola lea ole loto maualalo ose taitai.

Ina ua matou taunuu i Roma, ua logo mai e le sui ole Vatikano na faatali maia la matou malaga, sa liuliu faalaau mamafa ia la’u talosaga.  Sa talia e Pope Penitito ae ua faauilavea le Vatikano – fai mai latou, a tatala nei le avanoa, e toatele foi nisi ole a moomia lea avanoa.  Ma, ole a tulai mai le faaluafesasi, e foliga ua lua Pope; ona faamālūlū mai ai lea.  Ua lē aualā le feiloaiga ae ole a auai le Failautusi a Pope Penitito i ē faatali maia le matou malaga pe a taunuu ile Vatikano, e avanoa e faatalatalnoa ma a’u ma e mafai ona molimoli ai sa’u feau iā Pope Penitito.

Ina ua ma feiloai ma le Failautusi a Pope Penitito, ona ou fai lea iai, e lua lava feau ou te manao e te momoli iā Pope Penitito.  Muamua, ou te fealuai ma lana mau tusitusia e ulutala, Ole Atua ole alofa.  Lua, o lana faamavaega mai le tofi, ou te manatu o lana sao aupito i tāua lea ile ekalesia.  Ona ia fai mai lea, “What you say will make his day.

O se faafiafia loto lau feau mo Pope Penitito –  Ua faaaoga aso totoe o Pope Penitito e tatalo ai mo le ekalesia ma le lalolagi.”  E le gata i lea, e faaauau ai ana suesuega ma ana tusitusiga i mataupu ole Tusi Paia ma le Mataupu Silisili. O lona uiga, e lē se malologa, a ua suia le auala e fai ai lana taulaga. Ole a’oga mo a’u, sui se isi mea e fai ai la’u taulaga.

Ole avanoa na o ma maua, ua maualafia ona fai ai se sao atonu e aupito tāua i lo ma olaga.  Le avanoa e faasoa ai ile mau, ile tala faasolopito, ile tu ma le aga, ile tofi ma le faasinomaga o Samoa.  Ma i lenei avanoa, ua feiloai ai ma faasoa ma nisi o iai le tomai faapitoa i totonu o Samoa faapea ai ma fafo atu o Samoa, aemaise ai ma le au talavou.

E maeu le faatalatalanoaga ma le au talavou. E iai taimi e faamalu’ia tagata le mafaufau, le maatiati ole tofa faaalia e le au talavou. E foliga ose molimau e fofoga e lē gata ile au matutua ae faapea ai ma le au talavou, le finagalo ole Atua.  E faamanatu mai ai upu ole Tusi Paia, “ona perofeta ai lea o outou atalii ma outou afafine”.

Ole feau ma le galuega ale Ao ole Malo, e lē ese mai le galuega ale matua, ale matua tausi po ole tausi soifua.  Ole latou matafaioi ole faufautua ma timai i mea e ono afaina ai;  lagolago  ma faailoga ia le agavaa ma le tomai ua mataali, ma fau ma tapenapena ia le faasinoala mai mea aupito ‘anoa ma aogā mai lo tatou iloa ma le malamalama e maua mai i mea na tutupu ananafi, nei ma ā taeao.

Ole tatou Tulafono Faavae e pei lava o Tulafono Faavae o isi malo, ole meaalofa mai le Atua ma  ō tatou mātua.  Ole afutoto ma loimata o ō tatou matua, o loo afīfī i totonu o upu, parakarafa, upu tomua ma soo se vaega ole gagana ole Tulafono Faavae.  Ma ole mafuaaga foi lea e ao ona lauama tootoo pe a foufou e  sui se upu i totonu ole Tulafono Faavae.  Tele suiga talu ona fofoa mai le Tulafono Faavae, faapea ai foi ma le tatou tu ma le aga.  Ma ole tele o suiga ole Tulafono Faavae na faia ile 26 tausaga ua tuanai.

Ma o nei suiga e limataitaiina e fesuiaiga ole Maketi (neo liberal economic reform).  E lē mafai ona alofia ia suiga, ma ole mea moni, e leai se Malo e mafai ona tūtūmau e aunoa ma ni suiga.  Ae lē faapea, o soo se suiga, e i fafo ole tatou galuega faatonutonu.  Ua aumai e le Atua le tofa ma le faautaga tatou te faasoasoa ai po ole fea suiga e talafeagai ma le suiga e lē talafeagai.

Ua aumai foi e le Atua iā i tatou le agavaa ma le tomai e fuafua ai poo fea mea e taofi a’o fea mea e tuulafoai, atoa ma le taimi talafeagai. Ma ole galuega lenei e lē mafai ona faumalo ai se tagata e toatasi; ma e lē ose mea foi e tatau ona tatou faia e aunoa ma le tatalo ma le faasinoala a lo tatou Atua.

Ole puipuimalu ile mau, ile tu ma le aga, ile tofi ma le talafaasolopito o Samoa, o loo teu afīfī i totonu o faaupuga ole Tulafono Faavae.  O faiga faavae ale Palemene e puipui ai aia tatau mai faiga faaalatua pe solitulafono, e malu pe a tatou malamalama ile aafia ma le afaina ile faafeagai ai o Sui Faipule taitoatasi poo se vaega o Sui Faipule ma le vaega ua fulisia iai le fuainumera.

Ole malo o Samoa e lagolago i pulega faatemokarasi ma aia tatau. E ao lava ona tatou lagolago malosi a tatou Sui Faipule ina ia o latou ‘apo’apo le faautaga o malo faatemokarasi ma le faautaga ole mau tuufaasolo a Samoa.

Ae lei faaiua le lauga, sei molimoli atu lava ni faafetai faapitoa. Tutuila ma Manu’a.  Faafetai ile alii Kovana ia Lolo Matalasi Moliga, ma le tinā ole atunuu, Cindy Moliga; Lutena Kovana Lemanu Mauga, ma e manatua le faletua iā Poha; le Malo ma tagatanuu o Amelika Samoa.  Faafetai i lo tou alofa ma le lagolago. Tainane e eseese pulega malo, a o tatou lava ole uso ma le aiga.

Faafetai atu ile aufaigaluega ale Malo sa lagolago mai i nei tausaga e tele.  E manatua i lenei taimi lo matou lotoifale. Lau tofa Agafili Shem Leo, le alii Pule ole matagaluega MPMC; le vaega o Leoleo ua ta’ua nei ole Tactical Operations Section; le Komesina o Falepuipui, lau susuga Taito Edward Winterstein; alii Faafeao, susuga Papalii Talamesi Fitisemanu, tofa Soloi Iosefo Tuimaunei; Luamanuvae Pu’eata Patu ma le pou i Vailele, le alii fomai Leituala Dr Ben Matalavea, lau susuga Fasavalu Ernest Betham, lau susuga le Failautusi, lau tofa Ulugia Mareko Tulouna ma le aufaigaluega i Motootua.  Faafetai i lo tou fai matua ma le tautua malo.

Mo Hai Komisi, Konesula ma a latou aufaigaluega i Niu Sila, Ausetalia, Peleseuma, Iapani ma Amelika, faafetai le tautua malo. Mo ma aiga uma i Samoa ma atunuu i fafo, faafetai le tatalo, faamalo le tapuai. Faafetai le tautua, faafetai le agalelei.  Ia tauia e le Atua lo tou alofa ma lo tou fai aiga lelei.

Ole a taualuga le lauga. E momoli atu le faamalo i lau afioga Tuimalealiifano ma Masiofo Leinafo.  Foai atu e le Atua le mau ma le malosi e tauave ai le lua auaunaga mo Samoa.

Fai mai le muagagana faa Samoa, e le se timu na to, ole ua e afua mai Manu’a. E māfua mai upu taumavae ale alo ole Tui Manu’a i lana manamea. A agai mai le timu mai le itu o Manu’a, e le ose timu na to, o loimata ole alofa e lē  mavae. E le mavae le tatalo mo Samoa, a ia manatua mai foi ma’ua ia tou talosaga. Soifua.